Akadlar, Mezopotamya bölgesinde MÖ 2334 ila MÖ 2150 seneleri arasında hüküm süren Akad İmparatorluğu‘nun kurucularıdır. Sami kökenli bir kavimdir. Bazı kaynaklarda Akkad İmparatorluğu bazı kaynaklarda ise Akad İmparatorluğu olarak geçer. Bu imparatorluğun kurucusu Akad kralı Sargon’dur. Akad Devleti ismini, kurulduğu yer olan Agede (Akkad) şehrinden almıştır. Monarşi ile yönetilmiştir.
Akadlar hakkında bilgiler incelediğinde Sami kavminin ortalama MÖ 2500 civarlarında, Mezapotamya’nın orta kesimlerine doğru geldikleri görülmektedir. Sami topluluğunun asıl yurdu Arap Yarımadası’dır. Akadların, Sümerlerden tip olarak görünüşleri farklıdır. İncelenen tarihi resimlerde uzun sakallı ve kısa entarili kıyafetleri oldukları dikkat çekmektedir.
Akadlar Tarihi
Akad toplulukları Mezapotamya’nın bölgesinden Akkad şehrine yerleştiler. Bazı kaynaklara göre Sümerler ve Elamlar ile birlikte Akadların Mezapotamya bölgesinde on bir siteleri vardı. Akadların en kabalık oldukları bölge olarak da Fırat’ın Dicle ile arasında bulunan Siparra Şehri gösterilir. Bu bölgelere yerleşmiş ve burada Sümerlerin savaş tekniklerini öğrenmişlerdir.
Akadlar Kralı Sargon
Akkad Devletinin kurucusu ve imparatorluk haline getiren kişi İmparator Sargon’dur. Sargon MÖ 2334 – MÖ 2279 yılları arasında hüküm sürmüştür.
Siyasi birliği sağladı ve Şar Kişşati (Kiş Kralı) unvanını elde etti.
Amanos ve Toroslar’a kadar olan bölge, Tuttul kenti, Mari, Ebla ve Dür-Katlimmu kentler Sargon döneminde hakimiyet altına alınmıştır. Şartamhari metinlerinde Kral Sargon’un Puruşhanda’ya (Acemhöyük) bir sefer yaptığı görülür.
Dünyanın bilinen ilk imparatorluğu Sargon tarafından kurulmuştur.
Sargon döneminde Akad imparatorluğun doğu sınırları Karun Irmağına, batı sınırları Akdeniz’e, güney sınırları Basra Körfezi’ne, kuzey sınırları Anadolu bölgesine kadar uzanmaktaydı.
Rimus ve Manishistu
Kaynaklarda Kral Sargon’un Rimus ve Manishistu isimlerinde iki oğlu olduğu görülür. İki oğlu da Akad Kralı olmuştur. Sargon’un ölümünden sonra yerine önce Kral Rimus (MÖ 2278 – 2270) sonra da Kral Manishistu (MÖ 2269 – 2255) geçmiştir.
Naram Sin
Louvre Müzesi
Naram Sin MÖ 2254 – 2218 yılları arasında hüküm sürmüştür. Bu dönemde dedesi Sargon döneminden kalan imparatorluk sınırlarını korunmuş ve genişlemiştir.
Naram Sin döneminde güneyde Sümerlere, doğuda Elamlılara ve kuzeyde ise Anadolu’ya seferler düzenlendi.
Kendisine ait olduğu düşünülen Şartamhari metinlerinde, Anadolu’da 17 krallıktan oluşan bir orduya karşı savaşıldığı geçmektedir. Bu ordunun başında Hatti Kralı Pampa’nın bulunduğundan söz etmektedir.
Şar-Kali-Şarri
Kral Naram Sin’den sonra Şar-Kali-Şarri (MÖ 2217 – 2193) kral olmuştur. Şar-Kali-Şarri zamanında, Anadolu, Elam ve Güney Mezopotamya bölgesinde birtakım ayaklanmalar olmuş ve bölgeye saldırılar düzenlenmiştir.
Akadlar Yıkılış Dönemi
Akad Kralı Şar-Kali-Şarri’nin ölümünün arıdan dört farklı kişi kendilerini kral ilan ettiler. Hangisinin tahtın varisi olduğu bilinmemektedir. Gutiler’in kral listesi, Akkad kralları ile karışmıştır. Akadlar, Gutiler tarafından yıkılmıştır (MÖ 2154).
0 Comments