Aksaray Hakkında Şehir Rehberi

Aksaray şehri, İç Anadolu bölgesinde, Tuz Gölünün doğu tarafında yer alan ilimizdir. Şehir 7.626 km2 yüzölçümüne ve 412.172 nüfusa (2018) sahiptir.

Aksaray Nerededir ?

Şehir, Ankara, Nevşehir, Konya, Kırşehir, Niğde illerinin arasında yer almaktadır. Şehir 38°25′51″K 33°51′44″D koordinatlarında yer alır.

Aksaray’ın İlçeleri

• Eskil
• Ağaçören
• Gülağaç
• Güzelyurt
• Merkez
• Ortaköy
• Sarıyahşi
• Sultanhanı

Aksaray İsmi Nereden Geliyor ?

Şehir, Hitit döneminde Kurşura, İlk Çağ’da ise Garsaura ismiyle anılmıştır. Kapadokya Kralı Archeleos zamanında ise yeniden inşa edilerek Archeleos’un şehri anlamında Archelais adı verildiği rivayet edilmiştir. Selçuklu Türkleri Anadolu’ya geldikten sonra bir süre şehir Taksara ismiyle anıldı. Şehrin ismi, Türkiye Selçuklu Devleti’nin Sultanı II. Kılıç Arslan döneminden günümüze Aksaray olarak geldiği söylenmektedir.

Aksaray’ın Tarihi

Eski devirlerden beri yerleşim yeri olan şehir, aynı zamanda bir ticaret merkeziydi. Şehre Asur, Hitit, Kapadokya Krallığı, Roma İmparatorluğu, İslam Orduları, Bizans, Selçuklu, Osmanlı devletleri hakim oldu.

Aksaray 15 Haziran 1989’tarihinde il oldu

15.06.1989 tarihinde ve 3578 sayılı kanun ile Niğde şehrinden ayrılarak il statüsü kazandı.

Aksaray Fiziki Yapısı

İç Anadolu’nun Orta Kızılırmak bölümünde olan şehrin toprakları plato ve ovalarla kaplıdır.

Aksaray’ın en yüksek noktası Hasan Dağ’dır

Hasan Dağ’ın yüksekliği 3.253 m’dir. Şehrin diğer önemli dağı ise Ekecek Dağı’dır

İl merkezinin batı kısmında Obruk Platosu, kuzey tarafında ise Kızılırmak Platosu yer alır

Obruk Platosu ortalama 1000-1500 metre yükseliğe sahiptir.

Güney doğu kısmında ise Aksaray Ovası yer alır

Aksaray Ovası, Konya Ovasının devamı niteliğindedir.

Tuz Gölü’nün bir bölümü Aksaray’da yer alır

Şehrin içinde bulunan Tuz Gölü’nün bölümü genellikle bataklıklardan ve tuzlardan meydana gelmektedir.

Aksaray’ın İklimi

Genellikle kara iklimi hakimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise yağışlı ve soğuk geçer.

Aksaray Gezilecek Yerler

• Aksaray Ulu Cami
• Aksaray Kalesi
• Orta Kuyu Kalesi ve Harabesi
• Keçi Kalesi
• Aşıklı Höyük
• Alay Han Kervansarayı
• Acemhöyük
• Sümbüllü Kilise
• Mokissos (Antik Nora Şehri)
• Yılanlı Kilise
• Ihlara Vadisi
• Aksaray Müzesi

Aksaray Ulu Cami

Cami, Karamanoğulları döneminde 1408-1409 senelerinde Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından Mimar Mehmet Firuz Bey’e yaptırılmıştır.

Aksaray Kalesi

Karamanoğlu Mehmed Bey döneminde Ali Bey Çelebi tarafından, Mimar İslamoğlu Hoca İbrahim’e yaptırılmıştır. Günümüzde kaleden geriye, Ulu Cami’nin güneyindeki surlardan kalıntılar kalabilmiştir.

Orta Kuyu Kalesi ve Harabesi

Günümüzde harabe durumundadır. Eski devirlerde yapıldığı tahmin edilmektedir.

Aksaray Keçi Kalesi

Kale duvarları harçsız taşlarla yapılmıştır. Günümüzde harabe halindedir.

Aşıklı Höyük

Aşıklı Höyük’de yerleşik yaşamın M.Ö 9 bin yılında başlayıp ve M.Ö 8. bin yılının sonuna kadar sürdüğü düşünülmektedir.

İnsanlığın en önemli süreçlerinden, göçer yaşamdan yerleşik yaşama geçme sürecini Aşıklı Höyük’de gözlemleyebiliyoruz

İnsanlık tarihinin en önemli süreçlerinden avcı-toplayıcı ve göçer yaşamdan yerleşik yaşama geçme sürecinin izlerini Aşıklı Höyük’de görebilmekteyiz.

Alay Han Kervansarayı

Alay Han, sultanlar tarafından yapılan kervansarayların ilk örneklerindendir. Hanın kapısında iki gövdeli arslan figürü yer almaktadır.

Acemhöyük

Acemhöyük, Aksaray’ın Yeşilova kasabasında bulunan bir höyüktür. Höyüğün M.Ö 3.000 başlarından itibaren yaşam yerine dönüştürüldüğü düşünülmektedir.

Erken Tunç Çağı döneminde bu bölgede köy yerleşimi olduğuna dair bulgular vardır.

Aynı zamanda bölgenin en parlak döneminin Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda olduğu tahmin ediliyor.

Sümbüllü Kilise

Sümbüllü Kilise, iki kat halinde kaya kütlesine oyulmuş bir kilisedir. Kilisenin duvarlarında azizlerin tasvirleri yer almaktadır.

Mokissos (Antik Nora Şehri)

Antik Nora Şehri, Helvadere Kasabası içindedir. Hasan Dağı’nın (Argaios) eteğinde ve kral yolu üzerindedir. Bugün bölgede birkaç tane kilise kalıntısı bulunmaktadır. Ayakta kalan yapılar Bizans devrine aittir.

Yılanlı Kilise

Yılanlı Kilise, 9. yüzyılın sonlarına aittir. Kuzey duvar tarafında bulunan şapelin içinde keşiş mezarları yer alır.

Duvarlarında yılanların saldırısına uğrayan günahkar kadınların tasvirleri yer alır

Batı tarafındaki duvarında ise yılanların saldırısına uğramış dört çıplak günahkar kadınla ilgili sahnelerden dolayı kiliseye Yılanlı Kilise denilmektedir. Sekiz yılan tarafından saldırıya uğrayan birinci kadına ait kitabe tahrip olduğundan kadının suçu bilinmemektedir. Yılanlar ikinci kadını çocuğunu emzirmediği için göğüs kısmından, üçüncü kadını yalan söylediği için ağız kısmından, dördüncü kadını itaat etmediği ve söz dinlemediği için kulaklarından ısırmaktadır.

Ihlara Vadisi

Ihlara Vadisi, Hasandağı’nın volkanından püsküren lavların akarsu aşındırması sonucunda oluşmuş bir kanyon vadidir.

Aksaray Müzesi

Aksaray Müzesi, 1969 senesinde Zinciriye Medresesi’nde kurulmuş ve bölgeden eserler toplanmıştır. Daha sonraları Acemhöyük, Aşıklı Höyük, Musular ve Güvercinkayası Höyüğü kazılarının yapılmasından sonra yeni bir bina inşa edilmiştir. Neolitik Çağ’dan Osmanlı dönemine kadar uzanan bir çok eser sergilenmektedir .