Türk Halk Edebiyatı Orta Asya göçebe geleneklerine dayanan sözlü bir gelenektir. Saray edebiyatının dışında halk tarafından oluşturulmuştur. Türklerin Anadolu’ya gelmesiyle şekillenmiş, dilden dile aktarılmıştır. Zaman içinde yazıya geçirilen eserlerden oluşur. Türk Halk Edebiyatında üç temel kısım vardır. Bunlar: Anonim Halk Edebiyatı, Âşık Edebiyatı, Tekke ve Tasavvuf Edebiyatıdır.
Türk Halk Edebiyatı 13.yüzyılda başlar
Daha önceki dönemlerde de halk edebiyatına ait eserler görülse de asıl başlangıç olarak 13. yüzyıl kabul edilir.
Türk Halk Edebiyatı içinde şiirler hece ölçüsü ile yazılır
Türk Halk Edebiyatı içinde aruz ölçüsü ile yazılan şiirler olmasına rağmen asıl ölçü birimi hece ölçüsüdür.
Türk Halk Edebiyatında şiirler genellikle doğaçlama üretilir
Türk Halk Edebiyatı içinde şiirler genelde doğaçlama yapıldığından daha çok yarım kafiye ve redif kullanılmıştır.
Türk Halk Edebiyatı nazım birimi dörtlüktür
Ancak nadirde olsa türkü ve ninnilerde üçlü veya beşli söyleyişler olduğu görülür.
Türk Halk Edebiyatında müzik ile şiir iç içedir
Şiirler genellikle müzik eşliğinde sözlü olarak oluşturulmuştur.
Türk Halk Edebiyatında sade ve yalın bir dil kullanılır
Halkın kendi arasında kullandığı günlük konuşma diline yakın şiirlerden oluşur.
Türk Halk Edebiyatı daha çok şiir alanında gelişmiştir, düzyazı örnekleri daha azdır
Türk Halk edebiyatı şiir alanında daha gelişmiştir, düzyazı örnekleri arka planda kalmıştır.
Türk Halk Edebiyatında şairler şiirlerinde tapşırma denilen mahlas kullanmışlardır
Anonim Halk Edebiyatı
Anonim Halk Edebiyatında şiirlerin söyleyeni belli değildir. Söyleyeni belli olmayan eserler zamanla topluma mal olan, toplumun ortak değeri kabul edilen eserlere dönüşür. Anonim Halk Edebiyatı sözlü edebiyat geleneğinin devamı niteliğindedir.
Anonim Halk Edebiyatında Düzyazı Türleri
Atasözleri, deyimler, bilmeceler, tekerlemeler, fıkralar ve halk hikayeleri halk edebiyatında kullanılan düzyazı türleridir.
Anonim Halk Edebiyatında Şiir Biçimleri
Maniler, ağıtlar, ninniler ve türküler anonim Halk Edebiyatında kullanılan şiir biçimleridir.
Anonim Halk Edebiyatında hece ölçüsü kullanılırdı
İslamiyet öncesi Türk edebiyatında olduğu gibi Anonim Halk Edebiyatında da hece ölçüsü kullanıldı.
Anonim Halk Edebiyatında yerli unsurlar kullanılırdı
Halk arasında kullanılan dil ile şiirler oluşturuldu. Neredeyse tamamı yerli unsurlar kullanıldı. Yabancı unsurlar ise halk arasında sıkça kullanılan kelimelerdi.
Anonim Halk Edebiyatının önemli özelliği dilden dile aktarılmasıdır
Dilden dile aktarılan eserler zamanla değişikliğe uğrar. Yayıldığı bölgelerin dil özelliklerine göre şekillenir.
Âşık Edebiyatı
Türk Edebiyatının içinde yer alan Aşık Edebiyatı 15. yüzyıldan sonra ortaya çıkmıştır. Aşık Edebiyatı İslamiyet öncesi sözlü edebiyatın devamı niteliğindedir.
Âşık Edebiyatı Konuları
Aşık Edebiyatı dönemindeki eserlerde genellikle aşk, doğa, sevgi, hasret, ayrılık, gurbet, kıskançlık gibi konular işlenmiştir.
Âşık Edebiyatı Şiir Biçimleri
Âşık edebiyatında kullanılan şiir biçimleri koşma, semai, varsağı ve destandır.
Âşık olarak isimlendirilen halk şairleri tarafından üretilmiştir
Âşık Edebiyatı, aşık olarak isimlendirilen şairlerin eserlerinden meydana gelmektedir.
Âşık geleneğinde usta-çırak ilişkisi vardır
Usta-çırak ilişkisi ile Âşıklar yetiştirilmekteydi. Âşıklar kendilerinden daha tecrübeli bir ustanın yanında eğitim alır ve yeterli tecrübeye ulaştıktan sonra ustalarından birer mahlas alırlardı.
Âşıklar şiirlerinin sonunda mahlaslarını kullanılırlar
Âşıklar şiirlerin son dörtlüğünde mahlaslarını kullanırlar. Böylece şiirlerine imzalarını bırakmış olurlar.
Tekke ve Tasavvuf Edebiyatı
Tekke ve Tasavvuf Edebiyatının temel amacı Allah sevgisidir
Allah sevgisini temel alan alan ve ilahi aşk düşünce yapısının gerektirdiği şekilde yaşamayı temel edinenlerden ortaya çıkmış edebiyattır.
Tekke ve Tasavvuf Edebiyatı şairleri hoşgörü ve sevgiyi benimsemişlerdir
Bu türde eserler veren şairler höşgörüyü, sevgiyi ve ilahi aşkı benimsemiş ve yaşayış tarzlarında eserler üretmişlerdir.
Tekke ve Tasavvuf Edebiyatı Nazım Birimleri
Tekke ve Tasavvuf Edebiyatına kullanılan nazım birimleri: ilahiler, nefesler, nutuklar, devriyeler, şathiyelerdir.
Bunca bilgileri okuduktan sonra Halk Edebiyatı Hakkında Ne Kadar Bilgilisin testini de çözmeyi unutmayın
0 Comments