Demokrasiyi ve adaleti savunan Atinalı felsefeci Sokrates M.Ö 470 ile 399 yılları arasında yaşamıştır. Yunan Felsefesinin kurucularından kabul edilir. Sokrates herhangi bir yazılı eser meydana getirmediği için onun şahsiyetini ve ortaya koyduğu fikirlerini Platon, Aristophanes, Aristoteles ve Ksenofon’un eserlerinden öğrenebiliyoruz.
Sokrates’in Düşünce Mantığı
Pierre Peyron (1744–1814 Paris)
Sokrates kendine hakim oluşu ve demokrasiden yana takındığı tavır ile bilinir. Demokrasiyi savunduğu için hapsedildiği zaman kendisini hapishaneden kaçırmaya gelenleri adaletin verdiği karara uyacağını belirterek reddetmiştir. Ahlaksızlığı, bozuk ve sapkın düşünceleri reddetmesi ve vatanperverliği ile anılır.
Sokrates Aynaya Bakıyor, 17. Yüzyıl Hollanda
Metropolitan Sanat Müzesi, New York, A. Hyatt Mayor Satın Alma Fonu, Marjorie Phelps Starr Bequest, 1982
Sokrates, tanrılar üzerine yazılmış mitolojik hikayeleri saçma buluyordu. Tanrıyı kendi içinde yaratıcı ve idareci olarak kabul etmişti. Ruhun var olduğunu ve eğitim ile kötü alışkanlıklardan temizlenerek saf hale gelebileceğini söylüyordu. İnsanın ölümünden sonra ruhun bedeni terk ettiğini ve ruhun yok olmadığını savunmuştur. Bu düşüncelerinden dolayı ölümle cezalandırılmış ve zehirlenerek öldürülmüştür.
Sokrates zamanını yaşam alanlarında insanlara kendi bakış açısıyla doğru ile eğriyi anlatarak geçiriyordu. Konuşma tarzında önce soru sorar ardından kendisi izah ederdi. Kötülüğün bilgisizlikten kaynaklandığını söylerdi.
The Metropolitan Museum of Art
Sokrates, dünyanın yuvarlak veya tepsi şeklinde olduğu iddialarına ilgi duymuştur. Kozmoloji sırasının akıldan kaynaklandığını ve kainatın bulunduğu hali ile meydana geldiğini söylemiştir. Varsayımların doğruluğunu bulabilmek için yanlış hipotezleri teker teker ortadan kaldırarak doğruyu bulma yöntemini ilk olarak Sokrates’in bulduğu söylenmektedir. Sokrates’in hipotezler hakkında düşüncelerinin Aristo’nun mantığının ortaya çıkmasında etkili olduğu düşünülmektedir.
Platon’un Sokrates’in Savunması adlı eserinde şehrin tanrılarına inanmamak, o tanrıların yerine başka tanrılar koymak böylelikle gençlere kötü örnek olduğu gerekçesi ile suçlanır. Bu suçlamaların sonucunda idam edilir. Sokrates’in ölümünün ardından düşüncelerini yaşatmak için okullar kurulur. Megara, Kinikler, Kirene, Elis-Eteria okulları bu düşünce yapısı ile tasarlanmıştır.
0 Comments